Έχετε αναρωτηθεί ποτέ ποσά πιόνια και πόσους παίχτες έχετε στο εργασιακό σας περιβάλλον; Τι είναι αυτό που τους επιτρέπει να αναπτυχθούν η να εκλείψουν και ποσό έχει εξελιχθεί η σκέψη γύρω από τα κίνητρα που μπορείτε να τους προσφέρετε ανάλογα με τις ανάγκες της επιχείρησης;
Τα πιόνια χρειάζονται τη διεύθυνση κάποιου άλλου, ο οποίος θα αποφασίζει για αυτά και με την κίνηση που θα επιλέξει να πραγματοποιήσει να αλλάζει συνειδητά τη θέση που τους προσφέρεται. Ουσιαστικά πρόκειται για ένα σύστημα στο οποίο πιστεύεται ότι αν του ασκηθεί μία συγκεκριμένη δύναμη και επέλθει συγκεκριμένη μεταβολή σε αυτό, θα λάβουμε και ένα συγκεκριμένο αποτέλεσμα. Αντίθετα, οι παίχτες είναι αυτόνομοι. Γνωρίζουν τους κανόνες του παιχνιδιού, τον σκοπό (που εκφράζει και τους ίδιους), τους συμπαίκτες και είναι εκείνοι που θα αποφασίσουν το πότε, τον τρόπο και το με ποιον θα συνεργαστούν για να φέρουν εις πέρας αυτό για το οποίο έχουν δεσμευθεί.
Τα πιόνια δεν διαθέτουν εσωτερικά κίνητρα. Αυτό που τους κινητοποιεί προέρχεται από εξωγενείς παράγοντες που συνήθως προσφέρουν βραχυπρόθεσμα οφέλη και ικανοποίηση αλλά μακροπρόθεσμα κρίνονται μυωπικά. Ο έλεγχος είναι απαραίτητος όμως και άκρως αντίθετος με την αυτονομία που διαμορφώνει πρόσφορο έδαφος ώστε να αναπτυχθούν οι παίχτες. Και ο έλεγχος οδηγεί φυσικά στην επιβράβευση ή στη συμμόρφωση, άμεση εφαρμογή της τακτικής «καρότου και μαστίγιου». Και φυσικά αυτό μπορεί ως κίνητρο να λειτουργήσει υπό προϋποθέσεις για τις αλγοριθμικές εργασίες (εργασίες για τις οποίες ακολουθούμε ένα σύνολο οδηγιών και μέσω ενός συγκεκριμένου τρόπου οδηγούμαστε σε συγκεκριμένη κατάληξη). Τι γίνεται όμως με εκείνες τις εργασίες που απαιτούν δημιουργικότητα, καινοτομία, ευελιξία στην επίλυση προβλημάτων και γενικότερα τη συμμετοχή του δεξιού ημισφαιρίου του εγκεφάλου μας; Σε αυτές τις περιπτώσεις τα εξωγενή κίνητρα και οι τιμωρίες είναι σε θέση να προξενήσουν μεγάλη ζημιά και να αποτελέσουν τροχοπέδη εφόσον περιορίζουν εξ ορισμού την εστίασή μας.
Πρόσφατα διάβασα το «Κίνητρο», βιβλίο του Daniel Pink το οποίο πραγματεύται το κίνητρο 3.0, που δεν είναι τίποτε άλλο από την εγγενή επιθυμία του ανθρώπου να ορίζει τη ζωή του, να διευρύνει τις ικανότητές του και να ζει διαθέτοντας έναν σκοπό που ξεφεύγει από τα στενά ατομικά όρια. Αναλύει τη συμπεριφορά τύπου Σ η οποία εξαρτάται από την αυτονομία, την αριστοτεχνία και την αίσθηση του σκοπού, ενώ εξηγεί τους λόγους που ένα μεγάλο ποσοστό των εργαζομένων δηλώνει ότι δεν συμμετέχει ενεργά στη δουλειά του ή ακόμη και ότι είναι συνειδητά αποστασιοποιημένο από αυτήν, με τεράστιες απώλειες για τις εταιρείες.
Εσείς τελικά πόσους παίχτες και πόσα πιόνια διαθέτετε;